ทำไมเราจึงหยุดจำหน่ายสาหร่ายแบบสด
ทำไมเราจึงหยุดจำหน่ายสาหร่ายแบบสด
บุญธิดาฟาร์มเริ่มดำเนินกิจการตั้งแต่ต้นปี 2017 ผ่านมา 2 ปีกว่า ทำให้เราเรียนรู้ปัญหาเกี่ยวกับสาหร่ายพวงองุ่นในรูปแบบที่เรียกกันจนชินปากว่า “สาหร่ายแบบสด” เราได้ศึกษาความต้องการของตลาด ความต้องการของผู้บริโภค ทำให้เรารู้ว่าสาหร่ายในรูปแบบเดิม ๆ ไม่สามารถตอบโจทย์ของผู้บริโภคได้ ดังนั้นเราจึงได้ริเริ่มทำการวิจัยสาหร่ายบรรจุขวดโดยมีจุดประสงค์ที่จะให้ผู้บริโภคสามารถมีสาหร่ายพวงองุ่นไว้รับประทานได้ตลอดทั้งปี ร้านอาหารสามารถทำเมนูสาหร่ายได้อย่างสม่ำเสมอ เพราะเราได้เรียนรู้ว่า ปัญหาของสาหร่ายสด คือระยะทาง และเวลาที่จำกัด หากเปรียบเทียบสาหร่าย เรามองสาหร่ายไม่ต่างจากผักชี แต่มีความจุกจิกในการดูแลผลิตภัณฑ์มากกว่าหลายเท่า ที่ว่าเหมือนผักชีก็เพราะว่า สาหร่ายมีอายุที่สั้นมากเช่นเดียวกับผักชีที่เก็บแล้ว ไม่นานก็จะมีใบที่เหี่ยวเฉา และต้องดึงทิ้ง ไม่ได้เต็มตามประมาณที่ซื้อมา ผักชียังมีข้อดีอย่างนึงคือสามารถเก็บรักษาไว้ในตู้เย็นได้เพื่อยืดอายุไปได้อีกสักเล็กน้อย แต่สาหร่ายพวงองุ่นไม่สามารถอยู่ในสภาพอากาศต่ำกว่า 18 องศาเซลเซียสได้ และอากาศร้อนก็ไม่สามารถอยู่ได้เช่นกัน ดังนั้นการนำสาหร่ายไปใช้ในครัวร้านอาหาร จึงเป็นภาระ อุปสรรค และยุ่งยากในการจัดการ และที่สำคัญคือ ไม่มีฟาร์มไหนในประเทศ สามารถผูกพันธ์สัญญาในการส่งสาหร่ายสดให้กับร้านอาหารได้ทุกวัน เพราะระบบการจัดการถูกจำกัดด้วยธรรมชาติ อุณหภูมิ และอุปสรรคอื่น ๆ อีกมาก ทำให้ร้านอาหารไม่อยากใช้สาหร่าย ด้วยเหตุผลของสาหร่ายที่ไม่สามารถถูกนำมาใช้ทำอาหารได้อย่างสม่ำเสมอ
หากมองในมุมของแม่ค้าออนไลน์ ก็มีปัญหาเช่นกันในเรื่องการส่งสินค้าผ่านไปรษณีย์ เพราะสาหร่ายพวงองุ่น มีคุณลักษณะเหมือนต้นไม้ หากคุณต้องการย้ายต้นไม้ด้วยการล้อม แล้วนำไปปลูกในตำแหน่งที่แตกต่างจากตำแหน่งเดิม สิ่งแรกที่ต้นไม้จะทำเพื่อให้ต้นไม้ยังคงมีชีวิตต่อไปได้คือการปลดใบ สาหร่ายพวงองุ่นก็มีคุณลักษณะที่ไม่แตกต่างกัน เพียงแต่สาหร่ายใช้วิธีการคายน้ำ เพื่อรักษาชีวิต ปัญหาเช่นนี้ทำให้เกิดปัญหาระหว่างการซื้อขายเช่น แม่ค้าอาจจะชั่งน้ำหนักสาหร่าย 100 กรัม แต่เมื่อส่งผ่านไปรษณีย์ ซึ่งต้องผ่านทั้งอากาศที่อบอ้าวมีการคายน้ำระหว่างการขนส่งสาหร่ายอาจจะถึงมือในสภาพที่ลูกค้าเห็นแล้วตกใจ และผิดหวัง และที่สำคัญ น้ำหนักจาก 100 กรัม เมื่อถึงมือลูกค้าอาจจะเหลือเพียงแค่ 40-50 กรัม ก็จะเกิดการตั้งคำถามกับแม่ค้าว่า “ทำไมน้ำหนักไม่ใช่ 100 กรัมอย่างที่บอกไว้” ด้วยสาเหตุนี้ อาจจะมีการต่อว่า ขอเงินคืน หรือเลิกซื้อสินค้ากัน เพียงเพราะต่างฝ่ายไม่เข้าใจคุณลักษณะของสาหร่ายพวงองุ่น ทำให้เกิดการผิดใจกัน และไม่เชื่อใจกัน
ปัญหาของสาหร่ายพวงองุ่นสำหรับพ่อครัว/ร้านอาหาร
1.CHEFs อาจจะมองเป็นเรื่องยุ่งยากที่ต้องเรียนรู้อะไรใหม่ บางคนไม่มีไอเดียว่าจะทำเมนูอะไรสำหรับ สาหร่ายพวงองุ่น
2.การจัดเก็บ จัดการสาหร่าย ยุ่งยาก เพราะสาหร่ายค่อนข้างจะ sensitive ต่ออุณหภูมิ และพื้นที่จัดเก็บ
3.สาหร่ายมีอายุสั้น ขั้นตอนการขนส่งต้องรวดเร็ว เช่นเดียวกับการผลักดันสาหร่ายแก่ลูกค้า
4.มีสินค้าที่ต้องทิ้ง เนื่องจากขายไม่หมด แต่สาหร่ายเสื่อมสภาพเร็ว ทำให้ต้นทุนสูงขึ้น
5.สาหร่ายจากฟาร์ม หรือผู้จัดส่ง ไม่สามารถส่งสาหร่ายได้อย่างสม่ำเสมอ โดยเฉพาะสาหร่ายไม่มีในช่วงนอกฤดูกาล
ปัญหาของสาหร่ายพวงองุ่นสำหรับแม่ค้าออนไลน์
1.สาหร่ายพวงองุ่นมี season ในการออกผลผลิต บางช่วงเป็นช่วง off season จึงไม่สามารถส่งสาหร่ายพวงองุ่นให้กับลูกค้าที่สั่งเข้ามาได้
2.เมื่อลูกค้าสั่งออเดอร์เข้ามา จึงต้องมีการขนส่งสินค้าผ่านทางไปรษณีย์ ทำให้เกิดความเสียหายของสินค้าได้ง่าย ดังรูปด้านบนนี้
3.ในช่วงฤดูฝนเกิดปัญหาในการเก็บ stock สินค้าของแม่ค้าออนไลน์ เนื่องจากเกิดภาวะสาหร่ายขาดแคลน จึงไม่สามารถจัดส่งสินค้าได้เป็นเดือนๆ (ด้วยเหตุผลดังกล่าวข้างต้น)
4.เวลาจะไปส่งสินค้าที่ไปรษณีย์ มักจะเจอกฏระเบียบข้อบังคับเกี่ยวกับข้อยกเว้นในการส่งสินค้า/พัสดุบางประเภท ไม่ว่าจะเป็น Kerry,DHL,Thailand Post
ปัญหาของสาหร่ายพวงองุ่นแบบสดคือ
1.สาหร่ายพวงองุ่นมีอายุที่สั้น มีคุณลักษณะที่เปราะบาง กล่าวคือ อยู่ในความเย็นก็ไม่ได้ อยู่ในที่ที่มีความร้อนมากก็ไม่ได้ (ไม่สามารถแช่ตู้เย็นเพื่อการรักษาอาหารได้เพราะอุณหภูมิต่ำกว่า 18 องศาเซลเซียส)
2.ผลผลิตของสาหร่ายไม่มีความสม่ำเสมอ ทำให้ไม่มีใครสามารถ ผูกพันธ์สัญญาในการส่งสินค้าได้ตรงเวลาและปริมาณที่สม่ำเสมอ ร้านอาหารจะไม่นิยมเพราะปัญหาเรื่องคุณภาพของสาหร่ายและความต่อเนื่องของสินค้า
3.ปัญหาเรื่องการขนส่ง หากต้องเดินทางขนส่งเองด้วยระยะทางที่ไกลมีผลต่อสาหร่ายพวงองุ่นอย่างมากจะมีการคายน้ำ สาหร่ายเสื่อมสภาพเนื่องจากเป็นสาหร่ายที่มีความเปราะบางในการดูแลอย่างสูง
4.สาหร่ายคายน้ำ ทำให้น้ำหนักลดลง หากผู้ซื้อไม่เข้าใจว่า สาหร่ายมีการคายน้ำ ก็จะคิดว่ารู้สึกว่าถูกโกงน้ำหนัก
5.สาหร่ายมีช่วงฤดูกาล สาหร่ายเจริญเติบโตได้ดีที่สุดในช่วงเดือน มกราคม ถึงเดือน พฤษภาคม กว่าครึ่งปีที่ตลาดจะไม่มีสาหร่ายให้เจำหน่ายเพื่อการบริโภค
6.ไม่ว่าไปรษณีย์ไทย หรือ Kerry ต่างไม่รับการส่งอาหารสด เพราะอาจจะทำให้เกิดความเสียหายของสินค้าและ อาจทำให้พัสดุของคนอื่นต้องเสียหายไปด้วย
7.แม่ค้าออนโลน์ อาจจะมีการรับ Orders จากลูกค้าไว้ แต่ฟาร์มอาจจะไม่มีสาหร่ายในช่วงบางช่วงทำให้เกิดปัญหาของการส่งสินค้าล่าช้า และทำให้ลูกค้ารู้สึกว่าร้านค้าไม่น่าเชื่อถือ
8.หากแหล่งที่มาของสาหร่ายไม่มีคุณภาพ สาหร่ายอาจจะมีกลิ่นคาวสูงมาก หากบางคนไม่เคยทานจะรู้สึกว่าสาหร่ายไม่น่าทาน บางคนถึงกับสาบานว่าชาตินี้จะไม่ทานสาหร่ายชนิดนี้อีก อันนี้เกิดจากความไม่เข้าใจของการดูแล ทำความสะอาดของผู้ผลิต และพ่อค้าคนกลาง
9.พ่อครัวรู้สึกว่า สาหร่ายเป็นอะไรที่ต้องดูแลเป็นพิเศษ อายุสั้น มีความเสี่ยงสูงที่สาหร่ายที่นำมาจำหน่ายอาจจะขายได้ไม่หมดทำให้ต้องมีการทิ้งสาหร่าย นั่นทำให้สาหร่ายมีต้นทุนสูงขึ้นเพราะสภาพของสาหร่ายมีการเปลี่ยนแปลง เริ่มส่งกลิ่นไม่น่ารับประทาน
10. ฯลฯ
จากปัญหาดังกล่าว ถึงแม้จะไม่ได้กล่าวมาทั้งหมด แต่น่าจะพอทำให้ผู้อ่านพอจะทราบคร่าว ๆ ว่า เส้นทางการตลาดของสาหร่ายพวงองุ่นไม่ใช่เรื่องง่าย ต้องการการดูแลสูง เนื่องจากความเปราะบางของสาหร่ายเอง ทางฟาร์มจึงพัฒนาวิธีที่จะแก้ปัญหาดังกล่าวทั้งหมด เพื่อการตลาดที่ยั่งยืนและมีวิธีจัดการ The balance of supply and demand ได้ดีกว่า สาหร่ายสด ด้วยการพัฒนา “สาหร่ายพวงองุ่นแบบบรรจุขวด” เพื่อตอบโจทย์ปัญหาต่าง ๆ ที่ได้กล่าวมา
